GIÁO DỤC
Hỏi:
Nếu chúng ta làm điều sai trái, có
người đã chỉ bảo cho chúng ta biết, tại sao chúng ta lại còn tái phạm?
Krishnamurti đáp:
Bạn nghĩ sao? Lý do nào khiến cho
bạn bẻ hoa, nhổ cây, phá hoại đồ đạc, liệng giấy bừa bãi, mặc dầu tôi tin chắc
là bạn đã từng nghe lời khuyên không nên làm những việc đó cả chục lần? Hãy
nghe cho kỹ rồi bạn sẽ thấy. Khi bạn làm những chuyện đó, óc bạn đang ở trong
tình trạng trống vắng, phải vậy không? Bạn không nhận thức được, bạn không suy
nghĩ, tâm trí bạn đã ngủ quên, thành ra bạn đã làm những việc rõ ràng là ngớ
ngẩn, ngu ngốc. Bao lâu mà bạn sống trong trạng thái không hoàn toàn có ý thức,
không hoàn toàn tỉnh giác, thì sự kiện chỉ cứ khuyên bạn không nên làm điều
này, điều nọ, sẽ chẳng có kết quả gì. Nhưng nếu nhà giáo dục mà giúp cho bạn
trở nên có óc suy nghĩ, quan tâm hơn, trở nên thật là tỉnh thức, quan sát với
niềm vui thích từ cây cối, chim chóc, sông ngòi, sự phong phú tuyệt vời của
trái đất v.v..., khiến cho tâm hồn bạn trở nên tinh tế, sống động, đối với
ngoại cảnh và cả nội tâm của bạn, thì khi đó chỉ một gợi ý nhẹ nhàng đến với
bạn đã đủ cho bạn cảm nhận được vấn đề.
Buồn thay, sự nhậy cảm của bạn đã
bị tàn phá mất rồi, bởi vì ngay từ lúc bạn mới lọt lòng cho đến ngày vĩnh biệt
thế giới này, bạn chưa bao giờ được ngưng cái khổ nạn bị bảo cho biết rằng phải
làm cái này, không được làm cái kia v.v...Cha mẹ, bậc thầy, xã hội, tôn giáo,
vị linh hướng, và ngay cả cái khát vọng của chính bạn, lòng tham lam, tính ghen
tị v.v..., tất cả những cái đó đã bảo cho bạn biết "nên làm cái này"
và "không nên làm cái kia".
Muốn thoát khỏi tất cả những cái
"nên" và "không nên" đó, và để bạn có được niềm cảm thông
sâu xa, có được tính tốt lành tự nhiên, không làm đau lòng người khác, không xé
giấy hoặc ném đá ra đường mà không lượm lên---điều này cần đến một sự suy nghĩ
thâm trầm, sâu sắc.
Mục đích của giáo dục chắc chắn
không phải là chỉ dậy cho bạn mấy chữ cái đủ để bạn biết viết cái tên của bạn,
mà là đánh thức cái tinh thần trầm tư sâu sắc này, khiến cho bạn trở nên tinh
tế, tỉnh giác, quan tâm và ân cần đối với cuộc đời.
(Trích Think on These Things)
GIÁO DỤC
Nếu nhà giáo dục quan tâm đến sự
tự do cá nhân, và không có sẵn những thành kiến, thì ông ta sẽ giúp cho đứa trẻ
tự khám phá ra cái tự do đó bằng cách khuyến khích nó hiểu được môi trường
sống, cá tính, tôn giáo và hoàn cảnh xuất thân của gia đình nó, với tất cả
những ảnh hưởng đã có thể thâm nhập vào nó.
Nếu trong trái tim của các bậc
thầy đầy ắp tình thương yêu và lòng ham chuộng tự do thì, bằng sự sáng suốt,
tỉnh táo, họ sẽ giúp từng đứa học trò điều nó cần và giúp nó giải quyết những
khó khăn; như thế có nghĩa là họ sẽ không chỉ hành động như điều khiển những
cái máy theo phương pháp và công thức, màø tạo cơ hội cho học sinh của họ, là
những con người, được tự phát triển khả năng, với sự cảnh giác và giám sát.
Nền giáo dục chân chính cũng phải
giúp cho người học sinh phát hiện được điều mà hắn thấy hứng thú muốn học hỏi
nhất. Nếu hắn không tìm ra được đúng ngành nghề mà hắn có năng khiếu thì sẽ
uổng phí cuộc đời; hắn sẽ cảm thấy thất vọng vì phải miễn cưỡng làm công việc
mà hắn không thích suốt cuộc đời hắn. Nếu nguyện ước của hắn là trở thành nhà
nghệ sĩ mà lại phải vùi đầu làm một thư ký văn phòng thì đời sống của hắn sẽ
chỉ còn là chuỗi ngày buồn tẻ trong sự phàn nàn bất mãn. Cho nên, điều
quan trọng là mỗi người phải tự tìm coi mình muốn làm gì, sau đó hãy cân nhắc
kỹ coi có xứng đáng dùng cuộc đời vào công việc đó không. Cậu thiếu niên có thể
muốn trở thành một người lính; nhưng trước khi bước vào binh nghiệp, cậu ta nên
được giúp đỡ để tìm hiểu coi nghề lính có đem lại phúc lợi cho toàn thể loài
người chăng.
Nền giáo dục chân chính phải giúp
cho học sinh, không những chỉ phát triển khả năng của hắn, mà còn khiến cho hắn
hiểu rõ được điều hắn quan tâm, hứng thú nhất. Trong một thế giới bị tan nát vì
chiến tranh, tàn phá và khốn cùng, người ta phải có khả năng xây dựng một trật
tự xã hội mới và một cung cách sống khác trước.
Trách nhiệm xây dựng một xã hội an
bình và sáng suốt nằm chủ yếu trong tay nhà giáo dục, điều đó thật rõ ràng,
không phải vì cao hứng mà đề cao quá, nhưng quả thật là nhà giáo có cơ hội
tuyệt vời để có thể giúp thành đạt sự chuyển hóa xã hội đó.
Nền giáo dục chân chính không lệ
thuộc vào qui tắc cai trị của từng chính quyền hoặc cung cách điều hành
của từng hệ thống chính trị, mà nó nằm trong tay của chính chúng ta,
trong tay các bậc cha mẹ và các bậc thầy, cô giáo.
Nếu các bậc cha mẹ mà chăm sóc đời
sống tinh thần của con cái một cách chu đáo thì họ đã xây dựng một xã hội đổi
mới. Nhưng căn bản là phần đông chẳng quan tâm, cho nên họ chẳng dành thời giờ
cho chuyện tối quan trọng này. Họ có thời giờ để lo chuyện kiếm tiền, để giải
trí, để tham dự lễ lạc, cúng kiếng, nhưng không có thời giờ để suy tính, cân
nhắc coi thế nào là một nền giáo dục đúng đắn cho con cái họ. Thực tế là phần
lớn dân chúng không muốn đối diện với vấn nạn này. Đối diện với vấn nạn này có
nghĩa là họ phải dẹp bớt những thú vui, những trò tiêu khiển, và chắc chắn là họ
chẳng muốn làm những chuyện đó. Cho nên họ gửi con đến trường, nơi mà nhà giáo
cũng chẳng quan tâm đến chúng nhiều hơn cha mẹ chúng. Tại sao nhà giáo phải
quan tâm nhỉ? Đối với họ, dậy học chỉ là một nghề, một cách kiếm tiền!
Thế giới mà chúng ta tạo ra đây
sao mà hời hợt, giả tạo, xấu xí, nếu nhìn vào phía sau bức màn. Chúng ta trang
hoàng bức màn, hy vọng mọi sự rồi cũng sẽ coi được, rồi cũng sẽ đâu vào đấy
thôi!
Krishnamurti -- Education and the
Significance of Life
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét